Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Najpiękniejsze cerkwie w Polsce. 25 urokliwych cerkwi na zdjęciach fotoreporterów i przyjaciół naszemiasto.pl

OPRAC.:
Maciej Gładysiewicz
Maciej Gładysiewicz
Wybudowana w latach 1880-1884 z funduszy najbogatszych łódzkich fabrykantów wg projektu Hilarego Majewskiego. Mimo iż inicjatorem budowy był rosyjski gubernator, cerkiew nie podzieliła losu wielu wybudowanych pod auspicjami rosyjskich zaborców świątyń prawosławnych. Nie została przekształcona w kościół katolicki, nie została rozebrana jak cerkiew św. Michała Archanioła w Warszawie. W okresie międzywojennym z powodzeniem spełniała zadania świątyni prawosławnej społeczności w Łodzi. W 1951 cerkiew zyskała rangę soboru, stając się katedrą diecezji łódzko-poznańskiej. Gruntownie odnowiona na początku XXI wieku. (Oprac. na podstawie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Sobór_św._Aleksandra_Newskiego_w_Łodzi)
Wybudowana w latach 1880-1884 z funduszy najbogatszych łódzkich fabrykantów wg projektu Hilarego Majewskiego. Mimo iż inicjatorem budowy był rosyjski gubernator, cerkiew nie podzieliła losu wielu wybudowanych pod auspicjami rosyjskich zaborców świątyń prawosławnych. Nie została przekształcona w kościół katolicki, nie została rozebrana jak cerkiew św. Michała Archanioła w Warszawie. W okresie międzywojennym z powodzeniem spełniała zadania świątyni prawosławnej społeczności w Łodzi. W 1951 cerkiew zyskała rangę soboru, stając się katedrą diecezji łódzko-poznańskiej. Gruntownie odnowiona na początku XXI wieku. (Oprac. na podstawie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Sobór_św._Aleksandra_Newskiego_w_Łodzi) Fot. Piotr Kamionka
Cerkiew od stuleci jest tradycyjnym elementem polskiego krajobrazu, tak jak społeczności prawosławne i greckokatolickie są tradycyjną częścią religijnej mapy Polski. Stoją w większości polskich miast, te najpiękniejsze znajdziemy jednak w miejscach, gdzie prawosławie było w historii religią najsilniejszą - na wschodzie. Stąd w przeglądzie 25 najpiękniejszych cerkwi sfotografowanych przez naszych dziennikarzy przeważają świątynie z Małopolski, Podkarpacia, Roztocza, czy Podlasia. Ale jest też kilka niespodzianek.

Warto pamiętać, że jeszcze w XVI wieku wywodzące się z języka greckiego słowo "cerkiew" odnosiło się w potocznej polszczyźnie do świątyń właściwie wszystkich wyznań obecnych w Rzeczypospolitej. Definitywne rozróżnienie tych pojęć i dedykowanie cerkwi do religii kościołów Wschodu postępuje od początku XVII stulecia. Najstarsza zachowana cerkiew na ziemiach polskich wybudowana została na początku XV wieku pod wezwaniem św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej w dzisiejszym powiecie przemyskim. Mamy w swoim przeglądzie kilka niewiele młodszych lub - zdaniem innych historyków - aspirujących do tego miana.

Cerkwie w Polsce

Cerkwie i cerkiewki na ziemiach polskich urzekają swoim niepowtarzalnym wdziękiem wywodzącym się wprost od greckich budowniczych z Konstantynopola, którzy byli prekursorami tego typu budownictwa przede wszystkim na Wschodzie. Im dalej na zachód, tym rozmach budowniczych słabł, topniały możliwości finansowe fundatorów i w efekcie wielkie murowane budowle z głębi Rosji kontrastują z fenomenem drewnianego budownictwa świątynnego na pograniczu Rosji i ziem polskich, na pograniczu prawosławia i katolicyzmu.

W lekko stronniczym doborze najpiękniejszych - naszym zdaniem - polskich cerkwi znajdziecie Państwo 25 obiektów, sfotografowanych wyłącznie z zewnątrz. W większości to drewniane wiejskie cerkwie ze wschodnich i południowych rubieży naszego kraju, ale sięgnęliśmy także po przykłady monumentalnej architektury murowanej z największych polskich miast. Są też budowle z historią sięgającą ostatnich dziesięcioleci, a nawet rodzynek, którego budowa wciąż się nie zakończyła.

Wybudowana w latach 1880-1884 z funduszy najbogatszych łódzkich fabrykantów wg projektu Hilarego Majewskiego. Mimo iż inicjatorem budowy był rosyjski gubernator, cerkiew nie podzieliła losu wielu wybudowanych pod auspicjami rosyjskich zaborców świątyń prawosławnych. Nie została przekształcona w kościół katolicki, nie została rozebrana jak cerkiew św. Michała Archanioła w Warszawie. W okresie międzywojennym z powodzeniem spełniała zadania świątyni prawosławnej społeczności w Łodzi. W 1951 cerkiew zyskała rangę soboru, stając się katedrą diecezji łódzko-poznańskiej. Gruntownie odnowiona na początku XXI wieku. (Oprac. na podstawie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Sobór_św._Aleksandra_Newskiego_w_Łodzi)

Najpiękniejsze cerkwie w Polsce. 25 urokliwych cerkwi na zdj...

Tematem na osobną, równie imponującą galerię, są bez wątpienia przebogate wnętrza cerkwi. Dotrzeć do nich niełatwo, zebrać w reprezentatywny przegląd jeszcze trudniej, jako namiastkę tematu, do którego być może przymierzymy się niebawem prezentujemy wnętrza cerkwi, które nie znalazły się w podstawowym przeglądzie.

Najpiękniejsze cerkwie w Polsce. Cerkiew św. Paraskewy w Kwiatoniu

Należy do najlepiej zachowanych cerkwi łemkowskich w Polsce. Wewnętrzne ściany zdobi polichromia architektoniczna i figuralna wykonana przez polskiego malarza Michała Bogdańskiego w 1904 roku. Przykład poniżej na zdjęciu Haliny Gajdy.

Cerkiew w Kwiatoniu

Najpiękniejsze cerkwie w Polsce. Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy w Białym Borze

Wybudowana w latach 1992–1997 według projektu profesora Jerzego Nowosielskiego. Wpisana do rejestru zabytków zaledwie rok temu, w 2019. Tym samym świątynia stała się najmłodszym zabytkiem prawnie chronionym w Polsce nie mając nawet ćwierć wieku!

Oczywiście nie stało się tak bez powodu. Białoborska cerkiew została zaprojektowana – we współpracy z architektem Bogdanem Kotarbą - przez zmarłego w roku 2011 profesora Jerzego Nowosielskiego, malarza, z pochodzenia Łemka. Był jednym z najbardziej cenionych pisarzy ikon w Polsce i nie tylko, a jego dzieła inspirowane są sakralną sztuką kościołów Wschodu, w których tradycji wzrastał.

To powstania świątyni przyczyniła się miejscowa mniejszość ukraińska, którzy zostali przesiedleni w te okolice w ramach akcji Wisła w latach 40. z południowo-wschodnich krańców Polski. Na zdjęciu Marii Sowisło surowe wnętrze cerkwi.

Zapraszam na wirtualną wycieczkę do Odessy, to bardzo piękne miasto, które warto odwiedzić! Na zdjęciu opera w Odessie

Z Żagania w świat! Cudowna podróż do Odessy na Ukrainie! Tak...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Rowerem przez Mierzeję Wiślaną. Od przekopu do granicy w Piaskach

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gorlice.naszemiasto.pl Nasze Miasto